REHABILITACIÓN EN SAN VICENTE DE ELVIÑA
A Coruña
O proxecto exponse como unha intervención de escala media na contorna inmediata que rodea a ciuda da Coruña, unha situación real debida á crise económica que atravesa a nosa sociedade e ao abandono continuo de poboacións destas características que vive o noso país. Búscase a consolidación de San Vicente de Elviña a través dunha serie de intervencións, que permita contribuír a reducir o impacto das grandes infraestruturas que foron rodeando ao núcleo, ademais de establecer unha maior relación co complexo universitario co que colinda.
Este traballo propón realizar un conxunto de unidades residenciais, para profesores investigadores con familia, xunto con espazos de traballo, e lugares de reunión social para a comunidade do núcleo. O programa busca a relación e diálogo dos devanditos investigadores cos habitantes de San Vicente de Elviña. Trátase de revitalizar un lugar en proceso de abandono a través de iniciativas actuais nun territorio con moito valor como é o galego.
O proxecto enténdese como un percorrido que parte do gran interese existente polo carácter que presentan cada un dos espazos que discorren polo eixo que descende desde a cima de San Vicente de Elviña. Un descenso que nos permite coñecer todo un repertorio de elementos propios da arquitectura popular realizados polos habitantes do lugar, ademais dunha sucesión de asentamentos colectivos ao redor desta vía, coñecidos popularmente como “rueiros”. Estes espazos fórmanse grazas á utilización, para o traballo de campo, dos espazos próximos ás vivendas, todos eles ligados á vía. Unha pedra para sentar á entrada do fogar e conversar cos veciños, unha árbore que nos acubilla e dános sombra, un cuberta para saír de casa sen mollarche… Todas estas intervencións realizadas polas persoas, co granito como principal material, están cargadas de emoción, intensidade e un gran sentido común.
A arquitectura debe intervir naqueles elementos que non se atopen en bo estado co fin de melloralos en favor do conxunto. Debido a isto, existe un punto deste percorrido descendente, no que, debido á deterioración das edificacións existentes e ás intervencións que se realizaron posteriormente, pérdese e se desdibuja esa bonita concatenación de rueiros e espazos comunais, propia do lugar. A actuación tratará de recuperar e dignificar as antigas e orixinarias construcións en mal estado, permitindo así, volver establecer unha relación a ambas as marxes do eixo descendente e co resto do núcleo rural. Tentarase reducir a intervención a un único elemento, que tratará de colonizar o lugar e de abrazar a antiga arquitectura respectándoa e poñéndoa en valor. O formigón é este novo elemento, a nova pedra de hoxe en día, que dará unidade e creará un conxunto co mesmo linguaxe.
Cada construción realizada ao longo deste camiño, converterase nunha pedra máis de todas as que conforman este conxunto chamado San Vicente de Elviña. Un conxunto que habitarán e gozarán as persoas, e que se materializará a través de volumes que se expresarán como rocas fincadas no terreo. Uns volumes nos que só haberá espazo, nada máis, só espazo; uns volumes masivos que envellecerán coa arquitectura que lles rodea; volumes que serán erosionados pola auga correndo polas súas paredes e que se entrelazarán coa vexetación, que asolagará este pequeno rueiro establecendo esa transición desde o espazo exterior ao núcleo, a través de senllas e dun regacho de auga que se recupera, ata finalizar nun espazo completamente rural.
No interior dos volumes rehabilitados uns núcleos de formigón que organizarán o todo espazo. Estas estruturas terán unha relación moi directa cos volumes que se fincan e crean o espazo público no exterior. Estes espazos exteriores, que forman parte deste percorrido monolítico de acceso ao lugar, realízanse cun formigón máis bruto e rugoso. Esta sensación brutalista de arquitectura arcaica acentuarase a través da xeometría e os espesores destas pezas monolíticas que flotan sobre as nosas cabezas.
O formigón e o seu masividad como nova pedra, a vida que crea a auga ao seu paso, e un xardín cambiante que che introduce, son os conceptos que asolagarán e consolidarán San Vicente de Elviña.